Omuz İnstabilitesi Nedir?

30May

Omuz İnstabilitesi Nedir?

OMUZ İNSTABİLİTESİ KONTROLÜ VE STABİLİTEYİ YENİDEN SAĞLAMAK

OMUZ İNSTABİLİTESİ NEDİR?

Arabanızın arkasından ya da yüksek bir raftan bir şey almak için uzandığınız da birden omuz ekleminizin sanki yerinden oynadığı hissine kapılırsınız. Böylesi bir durum hiç başınıza geldi mi? Eğer geldiyse, omuz instabilitesi durumuyla karşı karşıya kalmışsınız demektir. Bu durum omuz ekleminizin parçalarının gerilmesi ya da zedelenmesi durumundan sonra da ortaya çıkabilir. Bu parçalar eğer ekleminizi sıkı bir şekilde tutmayı başaramazsa, omuz ekleminiz hiç beklemediğiniz bir anda yerinden çıkabilir.

Omuz İnstabilitesinin Nedenleri

Omuz instabilitesinin başlıca nedenleri arasında omuz incinmeleri gelir. Bir yere düşmek ya da çarpmak, spor yaparken omzunuzu incitmek, ya da omuz ekleminizi çok zorlayacak biçimde bir şey taşımak yine nedenler arasında gösterilebilir. Omuz ekleminiz bir kez yerinden oynadığında, bu olay sık sık tekrarlayabilir demektir.

Omzunuzu Tekrar Stabil Bir Hale Getirmek

Omuz instabilitesi tedavisinin asıl amacı omzunuzu tekrar sizin kontrolünüz altında tutabilmenizi sağlamaktır. Ortopedistiniz (kemik ve kas problemleri üzerine uzmanlaşmış olan doktor) genellikle bir fizik tedavi uzmanıyla (rehabilitasyon uzmanı) birlikte omzunuzu muayene eder ve durumunuza en uygun düşecek tedavi yöntemini belirler. Omuz instabilitesi tedavileri genellikle fizik tedavi ve cerrahi kombinasyonu gerektirir. Omzunuz stabilize edildikten sonra yapılacak düzenli egzersiz çok faydalı olacaktır.

Değerlendirme

Doktorunuz omzunuzu muayene ettikten sonra ne tür bir instabilite olduğunu ve ciddiyet derecesini belirlemek için bir takım testler yapacaktır. Bu değerlendirmeden sonra, doktorunuzla birlikte sizin için en uygun olan tedavi programı oluşturulur.

Tedavi

Omzunuzu eski haline getirmek için fizik tedavi, cerrahi ya da her ikisi de gerekebilir. Doktorunuz size danışarak hayat tarzınıza ve hedeflerinize en uygun tedavi kombinasyonları oluşturmaya çalışır.

Bakım ve Koruma

Omuz instabiliteniz tamamen iyileştiğinde, omzunuzun sağlığını düzenli egzersiz yaparak koruyabilirsiniz.

GÜÇLÜ, STABİL BİR OMUZ

Omzunuz vücudunuzda bulunan en esnek eklemdir. Bu esnek eklem sayesinde smaç vuruşu yapabilir, ağır bir valizi kaldırabilir ya da sırtınızı kaşıyabilirsiniz. Kısaca bu eklem sayesinde vücudunuz neredeyse her yöne doğru hareket alanı kazanmış olur. Omuz ekleminiz derin olmayan küçük bir kasede duran top gibidir. Kol kemiğinin (humerus) topu ya da başı omuz eklem oyuğu (glenoid) içindedir. Stabilizanlar olarak bilinen eklemin parçaları humerus başıyla glenoidi bir arada tutarak eklemin stabil durmasını sağlar.

• Omuz ekleminiz top ve oyuk eklemi olarak da tanımlanır.

• Humeral baş kol kemiğinizin üst kısmını oluşturur.

• Glenoidin içinde durur. Rotator cuff kas ve tendonlardan oluşur.

• Kaslar eklemin üzerinden geçen ve kemiklerin hareket etmesini sağlayan dokulardır. Tendonlar ise kası kemiğe bağlayan güçlü liflerdir.

• Kapsül humeral başı ve glenoidi çevreleyen bir lif tabakasıdır.

• Glenoid omuz eklem oyuğudur. Labrum, glenoidin kenarında bulunan ve kıkırdaktan oluşan bir doku halkasıdır.

   

Kapsül

Kapsül statik stabilizör olarak tanımlanır. Eklemi, humeral baş ve glenoidi kuşatarak stabilize eder. Bu da kolunuzu kaldırdığınızda humeral başın glenoidden ayrılmasını önler. Rotator Cuff Rotator cuff dinamik stabilizör olarak tanımlanır. Rotator cuff kasları ve tendonları, kolunuzu kaldır-dığınızda humeral başı glenoide doğru iterek omzunuzu stabilize eder.

GEVŞEK, STABİL OLMAYAN BİR OMUZ

Omuz ekleminiz fazlasıyla esnek olduğundan, kolunuz humerus başını glenoidden dışarı çıkaracak kadar esneyebilir. Bu da çıkık (dislokasyon) sonucunu doğurur. Baş kısmı olarak glenoidden çıktığı zaman, sublukasyon durumu meydana gelir. Çıkık ya da hafif çıkık bir omuz esneyerek kapsülünüzün tahrib olmasına ya da eklemin diğer parçalarının zarar görmesine neden olabilir. Bu durum da humar başının tekrar glenoidden dışarı çıkmasına neden olur. Aşağıda instabiliteye yol açacak tahribat türleri belirtilmiştir:

Dislokasyonlar kapsüle zarar verebilir.

Humerus başı glenoidden dışarı çıktığı zaman kapsül yırtılabilir. Bu durumda yırtılmış olan kapsül humerus başının gleoidden dışarı çıkmasını engelleyemez. Böylece humerus başı birden fazla kere dışarı çıkabilir.

Dislokasyonlar glenoidi ve humerus başını tahrib edebilir.

Omzunuz çıktığı zaman, humerus başı glenoidin kenarına çarpıp glenoidin kırılmasına ya da humerus başının tahrib olmasına neden olabilir. Bu tahribat sonucunda humerus başı sürekli olarak glenoidden çıkmaya eğilimli olacaktır.

Sublukasyonlar kapsülün esnemesine neden olur.

Eğer humerus başı hafifçe glenoidden dışarı doğru çıkarsa, kapsül yırtılmaktan ziyade esneyebilir. Esneyen kapsül, kolunuzu kaldırdığınızda humerus başının glenoidden çıkmasını önleyemez.

Humerus başı tamamen ya da kısmı olarak glenoidden çıktığı zaman, labrumu tahrip edebilir. Labrum humerus başını glenoidin içinde tutan bir mekanizma olduğu için, onun tahrip olması humerus başının glenoidden dışarı çıkmasına neden olabilir.

ORTOPEDİK DEĞERLENDİRME

Omuz instabilitenizi tedavi etmeye yönelik bir plan geliştirmeden önce ortopedistiniz omzunuzun durumunu görmek isteyecektir. Bu süreçte doktorunuzun tıbbi hikayenizi alması ve omzunuzu muayene etmesi gerekecektir. Omuz ekleminizdeki tahribatı tam olarak tesbit edebilmek için röntgene ve imaj testlerine başvuracaktır. Ortopedistiniz bu değerlendirme sonuçlarını size bildirecektir.

Tıbbi Hikaye

Ne tür bir instabilite probleminiz olduğunu tesbit etmek için, doktorunuz size şöyle sorular yöneltecektir:

• Ne zamandır omzunuzla ilgili bir sorun yaşamaktasınız?

• Omzunuzun çıkmasını tetikleyen durumlar neler?

• Ne tür bir işle uğraşmaktasınız?

• Herhangi bir spor yapıyormusunuz?

  Doktorunuz size aynı zamanda daha önce herhangi bir omuz incinmesi sorunu yaşayıp yaşamadığınızı ve eğer yaşadıysanız ne tür bir tedavi uygulandığını soracaktır.

   

Omuz Muayenesi

Doktorunuz hangi hareketlerin omzunuzun stabilitesini kaybetmesine yol açtığını ve bu instabilitenin derecesini bilmek isteyecektir. Bunu belirlemek için doktorunuz kolunuzu bir çok yönde hareket ettirerek test edecektir. Kavrama testi doktorunuzun yapacağı testlerden biridir. Bu test boyunca, doktorunuz arkanızda durup bileğinizi kavrar ve hafifçe kolunuzu arkaya doğru çeker. Bu test yatarken de uygulanabilir.

Röntgenler

Ortopedistiniz omzunuzun çeşitli pozisyonlardan çekilmiş röntgenlerini isteyebilir. Bu röntgenlerde humerus başının glenoidden çıkması görülebilir. Röntgenlerde aynı zamanda glenoid ya da humerus başında oluşması olası kırık ya da çatlaklar görülebilir.

Kemikte ya da yumuşak dokuda oluşan problemler MRI sonucunda görülebilir.

Görüntüleme Testleri

Ortopedistiniz ekleminizde oluşmuş olabilecek herhangi bir tahribatı tesbit etmek için görüntüleme testlerine başvurulabilir.

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)

Omuz görüntünüzü üretebilmek için manyetik alanları ve radyo dalgalarını kullanan bir görüntüleme sistemidir. MRI sayesinde kapsül labrum ya da rotator cuff problemleri kolaylıkla görülebilir.

Bilgisayarlı Tomografi (CT)

Kemiklerin ve yumuşak dokunun görüntüsünü üretebilmek için özel bir optik okuyucu ve bilgisayarın kullanıldığı bir görüntüleme sistemidir. CT sayesinde glenoid, humerus başı, kapsül ya da labrum problemleri kolaylıkla görülebilir. Artrografi Omuza bir miktar boyanın şırınga edilmesiyle çekilen bir röntgenleme sistemidir. Rotator cuff ya da labrum problemlerini tesbit etmeye yönelik olarak kullanılır.

TEDAVİ PROGRAMINIZIN OLUŞTURULMASI
 

Değerlendirme sonucuna dayanarak, ortopedistiniz sizinle bir tedavi planı geliştirmek üzere harekete geçecektir. Bu tedavi planı fizik tedavi, cerrahi ya da her ikisini de içeren bir program olacaktır. Ġnstabilitenizin yönü ve derecesi ya da aktivite alanlarınız gibi faktörler göz önünde bulundurularak sizin için en uygun olan tedavi yöntemi belirlenecektir.

Fizik Tedavi

Fizik tedavi omzunuzun stabilitesini, gücünü ve kontrolünü yeniden kazanmasını sağlayacak bir yöntemdir. Dinamik stabilanlarınızı -rotator cuff ve diğer omuz kasları güçlendirerek onları omzunuzda işlevini yürütemeyen zedelenmiş parçaların yerine geçebilecek şekilde düzenler. Omuz instabilitesi olan bazı insanlar için salt fizik tedavi yeterli olmayabilir. Ancak genellikle birçok hasta için fizik tedavi ameliyatla birlikte düşünülür.

Cerrahi

Cerrahi omzunuzun statik stabilanlarını güçlendirip onararak, omzunuzun stabilite ve kontrolünü sağlar. Eğer ortopedistiniz cerrahi müdahalenin iyi bir seçim olduğunu düşünüyorsa, bu prosedürün hedeflerini sizinle paylaşacak, ameliyatın ne şekilde omuz eklemlerinizi güçlendirip onaracağını anlatacaktır. Cerrahi sonrasında omzunuzda eskisinden daha gergin bir his oluşacaktır. Bu yüzden omzunuza eski esnekliğini verebilmek için, ameliyat sürecini fizik tedavinin izlemesi gerekir. Fizik tedavi ayrıca omzunuzun iyileşme sürecinde sizin de güç kazanmanızı sağlar.